Mijn eerste stappen in de circulaire economie waren interessant, leerzaam en uitdagend. Waar ik ben begonnen met het onderzoeken van wat een circulaire economie is. Ben ik gaande weg ook gaan kijken naar kansen die een circulaire economie biedt. Enerzijds kansen voor een ander economisch systeem en kansen voor ondernemingen. Anderzijds kansen voor mijzelf om bij te dragen aan dat systeem en er een business in op te zetten.
Hoe dat proces is verlopen is te lezen in de tweede bundeling van blogs die ik het afgelopen jaar heb geschreven. Hieronder staan 12 blogs (#14 tot en met #25) plus een heel grappig youtube filmpje (#26) dat de basis van het circulaire denken laat zien.
Veel leesplezier!
Kansen voor een ander systeem
Een van de vragen die, na het eerste enthousiasme, bij mij opkwam was: “Is er behoefte aan een circulaire economie?” Het eenduidige antwoord is Ja. Alleen nog niet bij iedereen. De circulaire economie leeft op het moment vooral bij een kleine groep mensen, instellingen en ondernemingen.
Op Macro-niveau (bijvoorbeeld VN, OESO, Europese Commissie, Nederlandse overheid en de grote wereldwijde geldstromen) is het zonneklaar dat een circulaire economie noodzakelijk is en er gaat komen. Er wordt onder andere aan gewerkt door middel van:
- het verspreiden van kennis;
- het ontwikkelen van bewustzijn;
- het initiëren van uitvoeringsprogramma’s; en
- het maken van wet- en regelgeving.
Het idee is dat (in ieder geval in Nederland) de circulaire economie in 2050 een feit is.
Een aantal multinationals en grote ondernemingen zijn er ook mee bezig in hun bedrijfsvoering. Verder blijft het vrij stil. De behoefte, of in eerste instantie beter gezegd het besef van de nut en noodzaak van een circulaire economie, ontbreekt bij het grote publiek. Zowel de consumenten en de ondernemingen zijn nog niet bewust en actief met circulariteit bezig.
En dat is waar wij op dit moment staan. Er is behoefte, lees noodzaak, en dan vooral op macro-niveau. Dus er zijn kansen, omdat er van bovenaf op wordt gestuurd.
Lees hier meer over wat de circulaire economie is (6 definities).
Lees hier meer over hoe een waardeketen van een circulaire economie eruit ziet
Kansen in de circulaire economie voor ondernemingen
OK, we hebben de volgende uitgangspositie:
- de circulaire economie is nodig om op de lange termijn ook nog een economie te hebben. Dit wordt onderkend op macro-niveau; en
- de ondernemingen hebben nog onvoldoende besef van het nut en de noodzaak om er vol voor te gaan.
De lineaire economie, take – make – waste, blijft hiermee het dominante systeem. Dat is jammer, want de circulaire economie biedt kansen voor ondernemingen. En dat is waar ik mij op richt.
Wat zijn de kansen van de circulaire economie voor ondernemingen? Het potentieel van de circulaire economie zit in het behouden van de waarde van de producten en grondstoffen. Deze waarde gaat nu grotendeels verloren in het proces van het verkrijgen van grondstoffen, het verwerken tot producten, het gebruik en het weggooien. Op verschillende momenten lekt er waarde weg.
En daar komen de ondernemingen in beeld. Eigenlijk loopt de hele grondstoffen- en productenstroom via ondernemingen. Het grootste potentieel voor het behouden van waarde van grondstoffen en producten zit dus bij de ondernemingen. Daarmee is dat de plek waar de circulaire economie zich gaat manifesteren. Ondernemingen kunnen het meest verdienen aan het behouden van de waarde van grondstoffen en producten.
Dat is voor mij dan ook de reden om mij op ondernemingen te richten. Als ik impact wil hebben met de circulaire economie en wil inzetten op het waarde behoud van grondstoffen en producten, dan zijn de ondernemingen de meest invloedrijke stakeholder. Daarnaast ook de grootste begunstigden. De onderneming is de perfecte organisatievorm om veranderingen in de economie te realiseren.
Speciale rol voor IT
Voor IT-bedrijven zie ik een bijzondere rol weggelegd in de circulaire economie. Enerzijds, omdat zij grootverbruikers zijn van grondstoffen. Anderzijds, omdat technologieën en innovaties een bijdrage kunnen leveren aan het succes van een circulaire economie. Lees hier meer over in 'IT als enabler van de circulaire economie en duurzaamheid'.
Kansen in de circulaire economie voor mij (en voor anderen)
Er is dus nog veel werk aan de winkel, maar er zit muziek in. In beginsel ging mijn consultancyhart kloppen. Een soort van natuurlijke reflex. Ik ben mij gaan richten op het ontwikkelen van adviesdiensten. Dit zijn diensten om ondernemingen te helpen om circulair te gaan ondernemen. Dit kan door de principes van circulariteit op te nemen in de bedrijfsvoering en de strategie. Denk hierbij aan procesoptimalisaties, business modellen en strategie ontwikkeling. Hier heb ik Circular Company Makers voor opgericht.
Al snel kwam ik erachter dat het een goed plan is, maar nog iets te vroeg. De bekendheid met het concept circulariteit en de onderliggende problemen ontbreken nog. Als ondernemingen geen probleem ervaren dan is een dienst leveren dat iets oplost niet eenvoudig.
Ik ben een paar stappen terug gegaan en ik zie op dit moment vooral kansen in:
- het delen van kennis (bewustzijn);
- het verbinden van mensen (netwerk);
- het doen van innovaties, om concrete oplossingen te leveren (een alternatief bieden); en
- voorbeelden, om te laten zien hoe circulariteit werkt en dat het winstgevend is (bewijs).
Dit is waar ik mij nu op richt. De consultancy activiteiten blijven natuurlijk beschikbaar. Voor innovaties, voorbeelden en concrete oplossingen heb ik Circular Company Lab opgezet. Voor het delen van kennis en het faciliteren van een netwerk voor circulair ondernemen is de LinkedIn groep Circular Company Link in het leven geroepen. Ook het blog is hier een medium in.
En zo blijf ik proberen en leren en kom ik stap-voor-stap verder. Met als doel om winstgevend en duurzaam ondernemen mogelijk te maken.
Slotnoot over mind set
Uiteindelijk ligt de sleutel naar succes voor een circulaire economie in de mind set van mensen. Een circulaire economie heeft een fundamenteel andere mind set nodig dan de traditionele economie. Dat kost tijd om te ontwikkelen. Het enige dat ik zeker weet, is dat als je ‘het’, de kansen van een circulaire economie, eenmaal ziet, dan kan je het niet anders meer zien. De circulaire economie is als de bekende afbeelding van de eend en het konijn. Als je de eend ziet, zie je het konijn niet meer.
Kansen in de circulaire economie
De weg die hierboven staat beschreven is ook terug te lezen in de blogs. De inhoudsopgave met de titels van de volgende 12 blogs staan hieronder. Door op de titel te klikken scroll je naar beneden naar de samenvatting. Daar staat een link (lees meer) naar het hele artikel. De eerste dertien blogs kan je lezen in 'Mijn eerste stappen in de circulaire economie'.
- Mind set voor een circulaire economie
- 8 verschillen circulaire en lineaire economie
- Go with the flow, het geld stroomt richting…
- Grondstoffenprobleem? Ga circulair ondernemen
- Wat is de behoefte naar een circulaire economie?
- Best Practice Library voor circulair ondernemen
- VPRO Tegenlicht Meet Up Houtbouwers
- Barbapapa en de circulaire economie
- Door de onderneming heen denken
- Eerste VPRO Tegenlicht Meet Up in Leiden
- Anders denken helpt om iets anders te krijgen
- Wat is nou die mind set?
- Bonusfilm (Rory Sutherland)
14. Mind set voor een circulaire economie
Om deel te kunnen nemen aan de circulaire economie is een zekere mind set nodig. Deze mind set laat zich als volgt omschrijven: “Als het goed gaat met de stoep, dan gaat het goed met je eigen tegel.”
Lees verder Terug naar boven
15. 8 verschillen circulaire en lineaire economie
In dit blog staan 8 belangrijke verschillen tussen de circulaire en de lineaire economie. Handig om te kennen als je aan de slag gaat met de circulaire economie en de lineaire economie gaat loslaten.
Lees verder Terug naar boven
16. Go with the flow, het geld stroomt richting…
Grote sommen geld stromen inmiddels richting duurzaamheid en de circulaire economie. Go with the flow en profiteer van het verschuiven van de geldstromen. Dit zijn drie voorbeelden van geldstromen die van richting veranderen en in duurzaamheid worden geïnvesteerd. Eigenlijk hoef je alleen te volgen.
Lees verder Terug naar boven
17. Grondstoffenprobleem? Ga circulair ondernemen
De circulaire economie heeft weinig te maken met linkse hobby's of antikapitalistische sentimenten. Wist u dat het grondstoffenprobleem misschien wel de grootste drijfveer achter de circulaire economie is?
Lees verder Terug naar boven
18. Wat is de behoefte naar een circulaire economie?
Wat is de behoefte naar een circulaire economie en duurzaamheid? Dit is een vraag die mij dagelijks bezighoud en ik te weinig stel. Dus daarom doe ik het nu: ‘Wat is de behoefte naar een circulaire economie en duurzaamheid?’
Lees verder Terug naar boven
19. Best Practice Library voor circulair ondernemen
Starten met circulair en duurzaam ondernemen en weet je niet hoe of waar te beginnen? Dat komt vaker voor. De Best Practice Library voor Circulair en Duurzaam Ondernemen kan helpen.
Lees verder Terug naar boven
20. VPRO Tegenlicht Meet Up Houtbouwers
CO2 en stikstof leggen de bouwwereld plat. Is bouwen met hout de oplossing? In de VPRO Tegenlicht aflevering van 20 oktober wordt een interessante oplossing (bouwen met CLT – Cross Laminated Timber) besproken. Dit heeft vele voordelen t.o.v. bouwen met beton. Het kijken meer dan waard.
Lees verder Terug naar boven
21. Barbapapa en de circulaire economie
Wat hebben Barbapapa en de circulaire economie met elkaar te maken?
Lees verder Terug naar boven
22. Door de onderneming heen denken
In de vorige post ('Barbapapa en de circulaire economie') deed ik een beroep op ondernemingen om de circulaire economie te omarmen. Vooral omdat het beter is voor de toekomst van de aarde. Echter, er is nog een reden en die is puur zakelijk.
Lees verder Terug naar boven
23. Eerste VPRO Tegenlicht Meet Up in Leiden
Bouwen met hout levert meer bos op. Wist u dat 38% van de Nederlandse bossen van oorsprong productiebossen zijn? Deze bossen hebben weinig waarde als het gaat om natuur of recreatie. De bossen zijn monotoon en saai. Door hier selectief in te kappen en direct bij te planten, ontstaan rijkere bossen en hout om huizen van te bouwen.
Lees verder Terug naar boven
24. Anders denken helpt om iets anders te krijgen
Wie wil het eens proberen, een duurzame of circulaire oplossing ontwikkelen voor een vraagstuk waar we ‘vroeger’ gewoon een oplossing voor bedachten?
Lees verder Terug naar boven
25. Wat is nou die mind set?
Gisteren vroeg ik wie het wil proberen om een duurzame of circulaire oplossing te ontwikkelen voor een vraagstuk waar wij ‘vroeger’ gewoon een oplossing voor bedachten. Vandaag een voorbeeld van zo’n gewone oplossing die schreeuwt om een duurzame en circulaire oplossing…
Lees verder Terug naar boven
26. Bonusfilm
Rory Sutherland geeft een (hilarisch) voorbeeld van hoe circulariteit werkt aan de hand van handen-afdroog-doekjes op kantoor. MUST SEE
Kijk film Terug naar boven
